Dolina Kościeliska to kolejne bardzo popularne miejsce w Tatrach Zachodnich. Malowniczy i jednocześnie łatwy szlak przyciąga co roku wielu turystów o różnych możliwościach i doświadczeniu. Samochód zostawiliśmy na parkingu Kiry (część wsi Kościelisko) i już po chwili znaleźliśmy się w Tatrzańskim Parku Narodowym. Kościeliska jest drugą co do wielkości doliną w polskiej części Tatr, za to różnorodnością przebija chyba wszystkie – są tu i jaskinie, i wąwóz, i potok, i staw. Jest i obfitość wapiennych form skalnych, dzięki którym mamy momentami wrażenie, że jesteśmy gdzieś wysoko w górach:-).
Jej długość to około 9km, powierzchnia – 35km2. Urokliwy szlak Doliny Kościeliskiej nie zawsze był jednak związany z turystyką. Ciężko w to uwierzyć, ale w dawnych wiekach działał tu prężnie przemysł hutniczy. Wydobywano srebro, miedź i rudy żelaza. Stawiano piece i fryszerki (małe zakłady metalurgiczne). Praca, aż furczało. I tak aż do 19 wieku, kiedy to złoża się wyczerpały, a hutę zlikwidowano. Przez Dolinę Kościeliską przebiegał również trakt prowadzący na Słowację. W końcu jednak w to malownicze miejsce zawitała turystyka i chęć obcowania z przyrodą – i tak już zostało.
Z parkingu „Kiry” do Hali Ornak wiedzie zielony szlak o długości około 6 km. Po drodze mijamy charakterystyczną kapliczkę „zbójnicką” (w rzeczywistości ufundowaną przez hutników;-)) i rozległą Polanę Pisaną, ponad którą wznoszą się pełne jaskiń wapienne turnie. Hala Ornak (zdj.13 i 14) to dawna hala pasterska - owce wypasano tu do lat 50. XX wieku. Dalej prowadzi stąd żółty szlak - dojdziemy nim przez Iwaniacką Przełęcz do Doliny Chochołowskiej. Odpocząć, zjeść pomidorówkę albo przybić pieczątkę do książeczki turysty można w znajdującym się na Hali schronisku górskim PTTK:-)
W Dolinie Kościeliskiej byliśmy wiele razy, ale jedną z naszych wycieczek rozszerzyliśmy o liczne jej rozgałęzienia. Jednym z nich jest czarny szlak nad Smreczyński Staw (1226 m n.p.m, dodatkowe 30 minut, zdj.15). U celu roztacza się przed nami malowniczy widok na polodowcowe jezioro morenowe otoczone lasem i górskimi szczytami – widać stąd m.in. Smreczyński Wierch i zbocza najwyższego po polskiej stronie Tatr Zachodnich Starorobociańskiego Wierchu. W dawnych wiekach nad staw przychodzili szukać inspiracji malarze, poeci i pisarze:-).
Czym jeszcze Dolina Kościeliska wyróżnia się na tle innych tatrzańskich dolin? Na pewno liczebnością jaskiń. Najbardziej popularna jest Jaskinia Mroźna, udostępniona turystycznie od maja do października (wstęp dodatkowo płatny). My jednak wybraliśmy się do mniej znanej Jaskini Raptawickiej (zdj. 16 i 18), za to dostarczającej wrażeń w postaci łańcuchów i drabinek;-). Jaskinia Raptawicka, wraz z Mylną i Obłazkową, tworzy tzw. system Jaskiń Pawlikowskiego (masyw Raptawickiej Turni), Prowadzi do niej czarny szlak, który początkowo biegnie z czerwonym, do Jaskini Mylnej. Ostatni odcinek – wejście do groty – jest ubezpieczony łańcuchami. Po krótkiej wspinaczce czeka nas zejście drabiną w czeluść jaskini. Czasem trzeba było chwilę pomyśleć, gdzie i jak postawić nogę;-).
Na koniec kilka słów o Wąwozie Kraków (1040 m n.p.m, zdj. 22 i 24). Dojdziemy do niego żółtym szlakiem prowadzącym od Polany Pisanej. Łączna długość wąwozu to około 3 km, a najniższa udostępniona turystycznie część wiedzie przez wąski kanion o dnie pełnym kamieni i konarów. Tylko ten odcinek zwiedziliśmy, bo już nie było czasu, ale to co jest dalej – to dopiero musi być przygoda! Po przejściu około 100 m natkniemy się na drabinę, która prowadzi wprost do Smoczej Jamy (krótki korytarz jaskiniowy) – cóż, może innym razem?:-) Warto dodać, że spora część Wąwozu Kraków jest objęta ochroną ścisłą i nieudostępniona turystycznie. I ostatnia ciekawostka: wieść głosi, że odwiedzającym wąwóz góralom skojarzył się on z wąskimi uliczkami krakowskiej starówki – stąd nazwa. Oj, musieli mieć bujną wyobraźnię ci górale;-).
Wejście do Doliny Kościeliskiej od parkingu „Kiry” - wstęp płatny 6 zł (normalny) i 3 zł (ulgowy). Przewidywany czas dojścia do Hali Ornak zielonym szlakiem głównym: około 1h30 min.
Zdjęcia z 2018 r. przedstawiają spacer na trasie Kiry-Hala Ornak:
A te zdjęcia (2016 r.) przedstawiają spacer na trasie Kiry-Hala Ornak oraz Staw Smreczyński, Jaskinię Raptawicką i Wąwóz Kraków:
