Można rzec, że od Nowicy wszystko się zaczęło. Choć dla mnie już trochę wcześniej, bo bywałam w Beskidzie Niskim niemal za dzieciaka, u przyjaciół z dawnych lat. Cenne wspomnienia. Ale niewiele o tej krainie wtedy wiedziałam, niewiele się na niej skupiałam. Wyjazd do Nowicy był więc zaczątkiem świadomej chęci poznania bliżej Łemkowszczyzny. Odbyłam wtedy sporo rozmów z ludźmi stąd, odwiedziłam niejedną cerkiew, niejedną łemkowską wieś. Tak, to był początek:-).
Nowica (Нoвиця) znajduje się na Łemkowszczyźnie Środkowej, nad potokiem Przysłup, u podnóża Magury Małastowskiej (813 m n.p.m.). We wsi zachowało się sporo tradycyjnych chyż, cerkiew św. Paraskewy (zdjęcie 7, będzie o niej osobno) i nieduża kaplica pw. Zaśnięcia Bogurodzicy. Pamiętam, że nie udało nam się kaplicy odwiedzić, bo przez cały nasz pobyt toczyły się w niej intensywne prace grupy badaczy, którzy mieszkali z nami w jednej agroturystyce. A może trzeba było czmychnąć pomiędzy nimi i ukradkiem zajrzeć do środka…;-). Wielu dawnych mieszkańców Nowicy zajmowało się wyrobem przedmiotów z drewna – gontów, łyżek, przeróżnych narzędzi. W niektórych domach ta tradycja przetrwała do dziś.
Zatrzymaliśmy się w agroturystyce Nowica 21, prowadzonej przez małżeństwo – Alinę i Leszka. Leszek lata temu kupił tu łemkowską chyżę z 1914 r. i jeszcze kawałek innej, która była w ruinie. Urządził gospodarstwo. Gdy tylko weszliśmy do środka, otulił nas zapach prawdziwego domu – na stole czekał już kompot i czekoladowe ciasto. Kot wylegiwał się na swoim ulubionym krześle, a dwa wilczury leżały potulnie obok stołu. Najlepiej zapadły nam w pamięć śniadania.Była bryndza z Huculszczyzny, śledzie z czarnuszką, lokalne wędliny, świeżo wypiekany chleb. Ale najważniejsze jest to, że były rozmowy. I z grupą badaczy od kaplicy, i z gospodarzami, i z innymi gośćmi.
W nocy nie było widać nic. Żadne światło nie docierało do wnętrza, słychać było jedynie żaby i owady. Czasem jakieś ptactwo. Jednak nawet w miejscu pozornie odciętym od świata wiele może się dziać. Działa tu Stowarzyszenie Przyjaciół Nowicy, które bierze udział w ciekawych projektach. Wiosną odbywa się festiwal teatralny Innowica, a jesienią plener dla malarzy ikon. Bywały też nawet koncerty jazzowe:-). Więcej szczegółów na stronie: www.stowarzyszenieprzyjacinowicy.blogspot.com.
Zdjęcia przedstawiają Nowicę i jej najbliższe okolice (na ostatnim pokazuję zabytkowy kościół św. Stanisława Biskupa w Odernem, wsi oddalonej od Nowicy o około 4 km).
